طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی که این روزها با سروصدا و جنجال زیادی همراه بوده ظاهراً حتی در میان کسبوکارهای اینترنتی بزرگ ایران نیز پذیرفته نیست. به تازگی ۵۰ کسبوکار بزرگ شامل آپارات، دیجیکالا، بازار، اسنپ، فیلیمو و … طی نامهای به رئیس مجلس مخالفت خود را با این طرح اعلام کردهاند.
طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی که مخفیانه و حتی به دور از چشم برخی نمایندگان مجلس در حال بررسی بود، چند هفته پیش خبرساز شد. با خواندن محتوای این طرح مشخص شد که نهتنها خبری از صیانت از حقوق کاربران نیست بلکه با تصویب این طرح کاربران اینترنت ایران از حق خود در بهره بردن از سرویسهای بینالمللی اینترنت محروم خواهند شد.
با بالاگرفتن بحثها پیرامون این طرح ظاهراً مجلس اصلاحاتی را در آن انجام داد. با اینحال کماکان اصل موضوع پابرجاست و محدودکردن ترافیک بینالملل، فیلتر کردن سرویسهای خارجی و کنترل بستر اینترنت به دست نیروهای مسلح بزرگترین نگرانیهای این روزهای کاربران اینترنت است. حتی بهتازگی کارزاری برای درخواست از رئیس مجلس در مورد توقف این طرح نیز به راه افتاده است.
نامه انجمن تجارت الکترونیک تهران در مخالفت با طرح صیانت از حقوق کاربران
اما حالا کسبوکارهایی که شاید تصور میشد ذینفع این محدودیتها باشند هم با آن مخالفت کردهاند. مدیران نزدیک به ۵۰ کسبوکار اینترنتی اصلی ایران طی نامهای از محمدباقر قالیباف خواستهاند در تدوین چنین طرحهایی از متخصصان دانشگاهی و تمامی جریانهای فکری موجود در کشور دعوت و استفاده شود.
در این نامه اعضای هیات مدیره انجمن تجارت الکترونیک تهران که شامل مدیران شرکتهای دیجیکالا، کافه بازار، آپارات، فیلیمو، اسنپ، علیبابا و … هستند اشکالات عمده این طرح را ذکر کردهاند. به گفته این اعضا، بسیاری از بندهای این طرح قابلیت اجرایی نداشته و نتیجهای هم جز نارضایتی و بیاعتمادی بیشتر کاربران به همراه ندارد.
تصویب و اجرای چنین طرحی میتواند هزاران کسبوکار خرد را نابود کرده و برخلاف تصور برخی نمایندگان، باعث استقبال از سرویسهای داخلی هم نخواهد شد. همانطور که در فیلترینگ تلگرام و حتی قطعی اینترنت سال ۹۸ دیدیم، چنین محدودیتهایی باعث ایجاد شکاف بیشتر میان کاربران و ارائهدهندگان خدمات داخلی و موضعگیری آنها در برابر نمونههای داخل خواهد شد. حتی خود کسبوکارهای داخلی ترجیح میدهند در فضای رقابتی سالم با نمونههای خارجی رقابت کنند.
نامه وزیر ارتباطات به رئیس جمهور آینده و رئیس مجلس
یک اشکال بزرگ دیگر این طرح کاهش اختیارات قوه مجریه و کمرنگ شدن نقش وزارت ارتباطات است. شاید به همین دلیل باشد که محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات نیز طی نامهای از رئیس جمهور آینده و رئیس مجلس خواسته که طرح صیانت از کاربران در دولت سیزدهم با حضور کارشناسان و متخصصان این حوزه مجدداً بررسی شود.
به اعتقاد جهرمی این طرح نهتنها نقش وزارت ارتباطات را کمرنگ و بیاثر میکند بلکه شورای عالی فضای مجازی نیز در سیاستگذاری این فضا نقض خواهد شد.
گفتنی است قبل از این نیز در ۴ تیرماه آذری جهرمی در مخالفت نسبت به اجرای طرح صیانت از کاربران هشدار داده بود اجرای چنین طرحی باعث جاماندن کشور از فضای رقابت جهانی میشود. وزیر ارتباطات که آخرین روزهای خود را در وزارت میگذراند میگوید بهتر است این طرح با اصلاحات عمدی بازنویسی شود تا بتوان از مسیرهای مناسبتر و کمتنشتری در فضای مجازی امر حکمرانی این فضا را محقق کرد. جهرمی از رئیسی خواسته که این طرح پس از استقرار دولت سیزدهم و با همکاری بین دولت و مجلس به تصویب برسد.